«Көне түркі жазбалары және қазақ жазуы. Орфография» бөлімі бойынша жиынтық бағалау
«Қазақ тілі» 8-сынып 1-тоқсан
Әдістемелік ұсыныстар мұғалімге, 8-сынып білім алушыларына «Қазақ тілі» пәні бойынша жиынтық бағалауды жоспарлау, ұйымдастыру және өткізуге көмек құралы ретінде құрастырылған. Әдістемелік ұсыныстар негізгі мектептің (5-9-сыныптары) «Қазақ тілі» пәні бойынша оқу бағдарламасы (орта білім беру мазмұнын жаңарту аясындағы) мен оқу жоспарының негізінде дайындалған. Бөлім / ортақ тақырып бойынша жиынтық бағалаудың тапсырмалары мұғалімге білім алушылардың тоқсан бойынша жоспарланған оқу мақсаттарына жету деңгейін анықтауға мүмкіндік береді.
Әдістемелік ұсыныстарда бөлім / ортақ тақырып бойынша жиынтық бағалауды өткізуге арналған бағалау критерийлері мен дескрипторлары бар тапсырмалар ұсынылған. Сондай-ақ, жинақта білім алушылардың оқу жетістіктерінің мүмкін деңгейлері (рубрикалар) сипатталған. Дескрипторлары мен балдары бар тапсырмалар ұсыныс түрінде берілген.
БЖБ Қазақ тілі 8-сынып 1-тоқсан жауаптар «Көне түркі жазбалары және қазақ жазуы. Орфография»
Бөлім «Көне түркі жазбалары және қазақ жазуы. Орфография»Оқу мақсаты8.1.3.1 тыңдалған мәтіннің мазмұнын түсіну, ұсынылғанақпараттан астарлы ойды анықтауБағалау критерийіБілім алушы•Тыңдалған мәтіннің мазмұнын түсінеді•Мәтіннің астарлы ойын анықтайдыОйлау дағдыларыныңдеңгейіҚолдануОрындау уақыты15-20 минутТапсырма1. Мәтінді тыңдап сұрақтарға жауап беріңіз.Сұрақтар:1)Көне руна жазуын мелекеттік деңгейде атап өту туралы мәселіні кім қайда қашанкөтерді?2)Бұл бастаманы қолдаушылар көне руна жазуының күндерін арнайы атап өту неүшін маңызды деп санайды?3)Көне жазулардың ішінде ұзақ жылдар бойы аталып, ереркше тойланып кележатқандары бар ма?4)Көне руна жазуының мәртебесін көтеру мақсатында ел ағалары қандай шараларатқаруда?Келесі жылдан Қазақстанда көне руна жазуы күні мемлекеттік деңгейде атап өтіледі.Бұл жөнінде бүгін Астанада өткен түркі жазбалары мен мәдени күндерінің аясында Кимекмемлекетінің 1100 жылдығына арналған «Еуразия қыпшақтары: тарих, тіл және жазбаескерткіштері»халықаралықғылымиконференциясындатүркітанушығалымАлданСмайыл мәлім етті: «Көне жазулардың тарихын мектеп оқушылары білмейді. Біз соны осыкүнге дейін тереңдетіп оқыта алмай отырмыз. Сонда не істеуіміз керек?Осының барлығынойлай келе, өткен жылы Үкіметке тағы да хат жолдадық. Хаттың негізгі мақсаты – рунажазуының күндерін біз арнайы өткізуіміз керек. Ғылыми тұрғыда, салтанатты тұрғыдадейсіз бе, әйтеуір өткізуіміз қажет», – деді ол. Ғалым, осы ретте, славян елдерінің бізгеүлгі көрсетіп келе жатқанына талай жылдың болғанын атап өтті. «Славян жазуы күнініңхалықаралық деңгейде өткізіліп келе жатқанына он жылдан асып кетті. Олар жай ғанаөткізбей, славян мәдениетінің ұлылығын дәлелдеуге арнайды. Әлемде тек қана бір тіл ғанаболған сияқты, ол славян жазуы сияқты өткізеді. Соған әлемдегі бүкіл славянтанушығалымдарды шақырады, тіпті барлық республикада, Қазақстанның өзінде өткізіп кележатырмыз. Целиноград қаласы болып тұрғанда, славян жазбасының күні осы жерде өтті.Алруна-сынажазуытуралыештеңедемейміз.Солтойларөтіпжатқанда,іштейқынжылатынбыз.Одандабұрынпайдаболғанкөнежазуымызбар.Тіптікейбірғалымдардың дәлелдеуінше, грек әліпбиіне, кириллицаға негіз болған руна жазуын негедәріптемейміз деп іштей толғанатынбыз», – деп ой бөлісті түркітанушы.Осыған байланысты ғалымдар таяуда тағы да республика Премьер-министріне сауалжолдаған. Олар сына жазуының, жалпы түркі жазбаларының тарихын мектепте жәнежоғары оқу орындарында тереңдеп болмаса да, жеткілікті деңгейде оқыту қажеттігін алғатартқан. Ол үшін арнайы ғылыми-әдістемелік бағдарлама әзірлеу керек. «Екіншіден,Қазақстанда жыл сайын сына жазуы күнін атап өтуіміз керек. Осыған тек қана біз емес,түркі тілдес елдердің ынтымақтастығы кеңесі, халықаралық түркі академиясы, түркі тілдеселдердің парламенттік ассамблеясының күшін біріктіре отырып, түркі әлемінде өткізутуралы ұсыныс жасаған едім. Біздің ұсынысымызды мақұлдаған жауап алып отырмыз», –деп сөзін түйіндеді түркітанушы ғалым.2.Мәтіннің негізгі айтар ойы неде? Клишеге сүйеніп екі сөйлеммен ой түйіндеңіз.Клише:Менің ойымша негізгі ойы... . Оған ... дәлел бола алады.